Over de keuzes in het script

Wie heeft nu niet van ‘De Notenkraker’ gehoord. De verhaallijn in deze klassieke balletvoorstelling is ‘te dun’ om één op één te gebruiken in een theatervoorstelling. 

Uiteindelijk kwam de scriptgroep op het idee om het oorspronkelijke ballet te zien als de eerste reis van Clara naar de magische wereld. 

De voorstelling die nu wordt gebracht, is het vervolg op die reis, wat de schrijvers de vrijheid gaf verhaallijnen toe te voegen en allerlei aanpassingen te doen. 

Zo heet het broertje van Clara geen Frits meer, maar Jaimy. En Jaimy in de helft van de voorstellingen zelfs een zusje. En de Notenkraker is een vrouw geworden. 

In het oorspronkelijke ballet is de rol van Drosselmeijer heel klein. Omdat regisseur Jeroen de Meij hem een interessant personage vond, mag hij nu een grotere rol vervullen. Hij is de maker van de magische wereld waarin Clara belandt. 

Drosselmeijer heeft een familiegave geërfd, waardoor hij zijn fantasie tot leven kan laten komen.

In ons verhaal is Clara 16. Ze denkt dat haar eerste reis door de magische wereld slechts een droom was. Ze zit in de knoop met zichzelf. Haar moeder is net overleden en met haar vader en Jaimy kan ze daar niet goed over praten. Die willen het liefst zo snel mogelijk door. (Dat is hun manier om met het verlies van moeder om te gaan.) 

Clara wil juist herinneringen aan haar moeder verzamelen om op die manier het verlies te kunnen verwerken. Dat zorgt voor botsingen.

Wat ze echter niet weet is dat haar mentale toestand van invloed is op de magische droomwereld.

Sinds ze zo met zichzelf in de knoop zit, maken duistere schimmen de droomwereld kapot. Het blijkt dat de worstelingen en verwijten die Clara zichzelf maakt, in de magische wereld tot leven komen. Door de eerste reis van Clara heeft ze een connectie met deze wereld gehouden. 

Tegelijk met het verval van de wereld is ook oom Drosselmeijer veel van zijn kracht kwijt.Het duurde even voordat Drosselmeijer doorhad dat dit de gedachten van Clara zijn die in de magische wereld tot leven waren gekomen. Doordat Drosselmeijer zoveel kracht heeft verloren, lukte het hem niet om deze schimmen te verslaan. De enige oplossing is om ervoor te zorgen dat Clara haar schimmen zelf verslaat. 

Nu kan Drosselmeijer zelf wel tussen de werelden heen en weer reizen, maar hij heeft te weinig kracht over om Clara mee te nemen. Daarom stuurt hij de Notenkraker op pad. Dat is de reden waarom Drosselmeijer Clara de houten Notenkraker cadeau geeft. Die kan met haar op reis naar de droomwereld waarin ze de schimmen moet verslaan en oude vrienden ontmoet.

Aan het script werkten mee: Jeroen de Meij, Nancy Ubert, Thirza Zellerer en de spelers zelf.

Van regisseur Jeroen de Meij...

De zon schijnt uitbundig in de lente van 2023 als de dansafdeling van Parkvilla laat weten dat zij zo graag eens een kerstproductie zou willen brengen. Ik ben koud een jaar in dienst bij Parkvilla ben flink aan het repeteren voor ‘Bij de revue’, mijn acteerdebuut bij PA.

Ik had inmiddels wel wat contacten in beide organisaties opgebouwd om te durven voorstellen dat we een samenwerkingsproductie moesten ontwikkelen. Wist ik veel dat dit al jaren een wens van PA was. Het balletje begon te rollen en plots kwam de vraag of ik het stuk dan wilde regisseren. Dat was nooit mijn bedoeling geweest, maar ik hoefde er ook geen seconde over na te denken!

Wat een fantastische rollercoaster zijn we toen met elkaar ingestapt. En wat ben ik PA en Parkvilla dankbaar voor deze samenwerking. Ik sta dan wel als regisseur in het boekje genoemd, maar er hebben zo enorm veel professionals aan dit project meegewerkt. Het zijn er te veel om een voor een te bedanken en als ik er maar een paar noem, doe ik de rest zeker te kort. Aan alle kanten werken er kanjers mee die uitblinken in wat ze doen. 

Of het nu gaat om het maken van fantastische choreografieën, het zoeken en in elkaar zetten van prachtige kostuums, het nadenken over en verzorgen van magische kapsels en grime, het bouwen van schitterende decors, het realiseren van meeslepende belichting, het tot grotere hoogte brengen van de toneelteksten, het neerzetten van een strakke marketingcampagne of het mij aan alle kanten ondersteunen en ontlasten van de productionele taken die er bij een voorstelling komen kijken. Het is fantastisch om onderdeel te mogen zijn van zo’n schitterende club bevlogen mensen.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over de dansers en de spelers. Ook zij hebben zich volledig ingezet om er een schitterende voorstelling van te maken. In het begin door in het diepe te springen om met elkaar te zoeken naar het verhaal dat we wilden vertellen. Hoe moesten de personages vorm krijgen, hoe zitten de choreografie in elkaar? Om vervolgens hard de teksten in te stampen of de dansen aan te leren. (En na de zoveelste wijziging weer nieuwe teksten leren of dansen oefenen.) Wat hebben ze hard gewerkt, wat zijn het stuk voor stuk enorme kanjers en wat ben ik trots op wat ze met elkaar neerzetten.

Dat ik dit allemaal deel, is niet omdat ik denk dat van mij verwacht wordt om te schrijven. Ik meen ieder woord. Ik voel me bevoorrecht dat ik deze productie heb mogen regisseren en ben PA en Parkvilla enorm dankbaar dat ze mij deze kans hebben gegeven. 

Ik hoop dat ik nog flink wat jaar, in welke vorm dan ook, mijn steentje mag blijven bijdragen.

Zij van de kleding (Svengard Sonneveldt) doet een boekje open...

Bij het aankleden en optuigen van een toneelvoorstelling hoort natuurlijk ook de kostumering! Dit keer had Svengard Sonneveldt de leiding. Ze werd bijgestaan door Hilda Starrenburg en Hanneke Stolk.

Svengard vertelt: ,,Doorgaans heb je hier een aantal maanden de tijd voor, maar bij de Notenkraker konden we hier pas begin november mee beginnen. 

Naast acteurs hebben we dit jaar ook een legertje dansers die op hun mooist op toneel gaan schitteren. De tijd dwong ons ertoe om veel kleding te kopen, alles zelf maken zou echt niet te doen zijn. 

Dankzij het duidelijke moodboard van Jeroen en met de onmisbare en creatieve hulp van Hilda en Hanneke en een enorm app- en overlegverkeer durf ik te zeggen dat dit is gelukt. Bij de Cascarvieten, de Alphense carnavalsvereniging, konden we prachtige dansjurken huren. Uit de kledingopslag van PA kwamen mooie stukken en via via kwam er ook nog leuke kleding binnen, die met wat aanpassingen en versieringen passend voor de rol werd gemaakt. Een bezoek aan de kostuumverkoop van Nationale Opera en Ballet leverde ook nog het een en ander op.

De Notenkraker met zijn fantasiepersonages was een feest voor ons klerenwijven (geuzennaam!) waarbij we lekker los konden gaan en wij vertrouwen erop dat het publiek dit ook zo kan ervaren tijdens de voorstellingen!’’